معرفی چند گونه گیاه همراه با موارد مصرف آن
معرفی چند گونه گیاه همراه با موارد مصرف آن (بخش اول )
آفتابگردان Helianthus annuus
گیاهی علفی، سالانه، با ساقهای بلند، راست و گاهی شاخهدار است. این گیاه را برای استفادههای روغنی، علوفهای و تزئینی در تمام دنیا میکارند موطن اصلی آمریکای شمالی است. دانههای این گیاه به خاطر روغن موجود در آن دارای ارزش دارویی است این روغن محتوی گلیسریدهای اسیدهای چرب غیراشباع از قبیل لینولئیک و اولئیک (حدود 45 درصد) و اشباع شده از قبیل پالمتیک و آراشیدیک (حدود 4 درصد) میباشد. روغنی را که در داروسازی از آن استفاده میگردد منحصراً تحت فشار و به طور سرد از میوة خرد شده این گیاه بدست میآورند. روغن آفتابگردان خشک نبوده و به عنوان یک ماده غذایی و یک آنتیاسکلروتیک بکار میبرند که اثر خوبی روی رشد اعضای بدن کودکان دارد. در داروسازی برای تهیه مرهمها و خمیرهایی از قبیل دیاشیلونها Diachylon (که مرهمی آمونیاکی است) و مرهمهای الکلی با صابون که علیه دردهای روماتیسمی بکار میرود از این روغن استفاده میشود بعضی مواقع تمامی نهنجها را به صورت پودر یا دم علیه ورم فوقانی تنفسی، و علیه اسهال بکار میبرند. این گیاه عسل دهندة بسیار خوبی است.
بارهنگ Plantago Lanceolata
گیاهی علفی و پایاست که برگهای آن مجتمع در طوقة گیاه و سرنیزهای شکل با رگهای برجسته بلند و توخالی است بارهنگ داروی آزمایش شدهای برای درمان ناراحتیهای مجاری تنفسی فوقانی است زیرا ضمن خلطآور بود ناز مخاط نیز حفاظت میکند. برای درمان سرفه ، سیاه سرفه، گرفتگی صدا، ترشحات برونشها و غیره دم کردهای به مقدار 5/1 گرم از برگهای خشک شدة آن تهیه میکنند که یکبار در روز مینوشند. برای درمان سرفه کودکان شربت بارهنگ که از عصاره غلیظ آن تهیه شده و بوسیلة عسل یا شکر شیرین میشود استفاده میشوند دانههای کامل آن ملین مؤثر بیضرری است. روی آماسها، نقاط ضرب دیده و کوفته شده، زخمهای عفونی ، سوختگیها، روی جای نیش زنبور عسل و زنبورهای درشت میتوان کمپرس برگهای تازه و خرد شده بارهنگ را گذاشت.
رازیانه Foeniculum Vulgare
گیاهی است دوساله، پایا، با ساقهای راست و شیاردار و برگهای متناوب با بریدگیهای عمیق و نخی شکل در انتهای ساقه.
موطن اصل این گیاه منطقة مدیترانه و قفقاز میباشد. دانههای آن دارای اثر آرام کننده (عضله، صاف) بیحس کننده (دل درد) و بادشکن است. جوشانده رازیانه را برای دفع اسهال و یبوست و بهبود ترشح شیر و علیه بیماریهای مجاری ادرار و به عنوان کمک درمان برای بیماری دیابت توصیه میکنند. از اساس رازیانه برای تهیه آب رازیانه که برای غرغره و شستشوی چشمی به کار میرود استفاده میشود. رازیانه دارای مصارف صنعتی در رابطه با لوازم آرایشی ، مربا سازی و ساخت لیکور است. این گیاه عسلدهندة بسیار خوبی نیز میباشد.
بـه Cydonia oblonga
به صورت درخت یادرختچهای است. موطن اصلی این گیاه قفقاز بوده است که از آنجا به تدریج از طریق کشورهای حوزه مدیترانه به اروپای مرکزی آمده و گسترده شده است. میوة این گیاه و دانههای آن برای مصارف دارویی جمعآوری میکنند.
به دارای قند، پکتین، ویتامین ث، اسانسهای روغنی، تاننها و اسیدهای آلی میباشد. از دم کرده آن در صورت وجود نارحتیهای معده، گلودرد، اسهال و خونریزی استفاده میشود . از دانههای به، به صورت دم کرده یا جوشانده به مقدار 1 تا 3 دانه در یک فنجان آب علیه سرفه، کاتاره معده یا روده استفاده میشود دانههای خشک شده آن را در تهیه پانسمانهای خنک کننده و نرج برای زخمها، ورمهای مفصلی و شقاق سینه یا دست بکار میبرند.
ختمی Althaea officinalis
گیاهی علفی پایائی است با ریشة منشعب زردرنگ و ساقة بلند افراشته پوشیده از برگهای متناوب.
همة قسمتهای این گیاه دارای خواص دارویی هستند. ریشه، برگها و گل این گیاه را جمعآوری میکنند. ختمی یکی از مهمترین گیاهان دارویی لعابدار است. قسمتهای جمعآوری شده دارای لعاب (گل تا 20 درصد و ریشه تا 30 درصد)، قندها، نشاسته، آسپارانژین، پکتین و مواد دیگر است. از دم کرده این گیاه در هنگام تورم مجرای تنفسی فوقانی به عنوان ضدسرفه و خلطآور و نرم کننده استفاده میشود. طب سنتی خصوصاً از ریشة این گیاه علیه بیماریهای معدهای – رودهای استفاده میکرده است. برای مصارف خارجی از آن به عنوان پانسمان نرم کننده و به عنوان غرغره استفاده میشود.
ریحان Ocimum basilicum
گیاهی علفی، یکساله، با ساقهای چهارگوس و شاخهدار است. برگهای آن دمدار، متقابل و بیضی شکل است در قسمت بالای ساقه از بغل برگها گلهای سفید، صورتی یا زرد طلایی رنگ به طور چتر میرویند. موطن اولیه این گیاه جنوب آسیا است. این گیاه عطری خوشایند و طعمی خوشمزه دارد. سرشاخهها محتوی اسانس روغنی، تاننها گلوکوزیدها و ساپونین هستند، که از آنها علیه کاتارههای مزمن معده، دل دردها، گاز شکم و یبوست استفاده میکنند. مقدار مصرف برای تهیه دم کرده دو قاشق مرباخوری از خشک شدة آن در هر فنجان آب است که از آن علیه بیماریهای مجاری فوقانی تنفسی، سرفه، سیاه سرفه و در صورت ورم مجاری ادرار استفاده میکنند.
زیره سبز Cuminum cyminum
گیاهی است علفی سبز رنگ با برگهای فراوان میوههای دوکی شکل کشیده که در دو طرف باریک و نوک تیز، میوه از 2 بخش بوسیلة رابطی به هم متصل میگردند روی هر بخش آن 5 خط برجسته دیده میشود.
پراکنش : زیره سبز در نواحی مرکزی و به خصوص شرق ایران به وسعتهای زیاد کشت میگردد.
خواص : زیره سبز یا کراویه به عنوان عطر دهنده، ضدعفونی کننده و ضد نفخ مصرف سنتی دارد و از اقلام مهم صنعتی ایران است.
منبع: www.ake.blogfa.com منبع: www.ake.blogfa.com منبع: www.ake.blogfa.com